Łokieć golfisty (zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej) – przyczyny, objawy i leczenie
Łokieć golfisty to schorzenie przeciążeniowe, które objawia się bólem po wewnętrznej stronie łokcia i osłabieniem chwytu. Problem dotyczy nie tylko golfistów, ale także osób wykonujących powtarzalne ruchy angażujące mięśnie przedramienia. Leczenie obejmuje odpoczynek, ćwiczenia rehabilitacyjne oraz terapie wspomagające regenerację tkanek. W poważniejszych przypadkach stosuje się iniekcje przeciwzapalne lub leczenie operacyjne.
Czym jest łokieć golfisty?
Łokieć golfisty, inaczej zwany zapaleniem nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, to przeciążeniowa dolegliwość dotycząca przyczepów ścięgnistych mięśni zginaczy nadgarstka. Schorzenie wynika z mikrourazów i stanów zapalnych w miejscu przyczepu ścięgien do kości ramiennej. Charakterystycznym objawem jest ból pojawiający się podczas chwytania przedmiotów, zgniatania dłoni lub wykonywania ruchów nadgarstkiem. W zaawansowanych przypadkach może dojść do osłabienia siły uchwytu i ograniczenia zakresu ruchu.
Przyczyny łokcia golfisty – skąd bierze się ból?
Przeciążenia i mikrourazy
Najczęstszą przyczyną łokcia golfisty są nadmierne obciążenia i powtarzalne ruchy wymagające intensywnego użycia mięśni zginaczy nadgarstka. Częste podnoszenie ciężarów, prace manualne czy regularne wykonywanie ruchów skrętnych może doprowadzić do mikrouszkodzeń w obrębie ścięgien. Powtarzający się stres mechaniczny prowadzi do rozwoju stanu zapalnego, który stopniowo powoduje osłabienie i ból.
Nieprawidłowa technika ruchu
Błędy w technice wykonywania określonych ruchów, zwłaszcza podczas aktywności sportowych, mogą prowadzić do przeciążenia struktur ścięgnistych. Źle dobrany chwyt rakiety tenisowej, niewłaściwe trzymanie kija golfowego czy nieodpowiednia ergonomia pracy przy komputerze to częste czynniki sprzyjające dysfunkcji. Nieprawidłowa postawa i złe nawyki ruchowe zwiększają nacisk na ścięgna i przyspieszają ich degenerację.
Czynniki ryzyka – kto jest najbardziej narażony?
Chociaż schorzenie często kojarzone jest z golfistami, w rzeczywistości może dotknąć każdego, kto wykonuje powtarzalne ruchy ręką i nadgarstkiem. Najbardziej narażone grupy to:
- osoby pracujące manualnie (stolarze, mechanicy, pracownicy biurowi)
- sportowcy (golfiści, tenisiści, ciężarowcy)
- osoby trenujące siłowo bez odpowiedniego przygotowania
- osoby wykonujące często ruchy skrętne przedramienia i dłoni
Dodatkowo ryzyko wzrasta wraz z wiekiem – po 40. roku życia ścięgna tracą swoją elastyczność i regenerują się znacznie wolniej.
Objawy łokcia golfisty – jak rozpoznać problem?
Ból przyśrodkowej części łokcia
Najbardziej charakterystycznym objawem jest ból po wewnętrznej stronie łokcia, który nasila się podczas chwytania i wykonywania ruchów angażujących mięśnie zginacze. Może stopniowo narastać, początkowo pojawiać się tylko podczas intensywnych aktywności, a z czasem towarzyszyć nawet codziennym czynnościom jak otwieranie drzwi czy podawanie ręki.
Osłabienie chwytu i ograniczona ruchomość
Osoby cierpiące na łokieć golfisty często zauważają, że ich siła uchwytu jest znacznie mniejsza. Może to prowadzić do problemów z podnoszeniem cięższych przedmiotów lub wykonywaniem precyzyjnych ruchów nadgarstkiem. W niektórych przypadkach dochodzi do znacznego ograniczenia ruchomości stawu łokciowego.
Promieniowanie bólu do przedramienia i nadgarstka
Ból nie ogranicza się wyłącznie do łokcia – często promieniuje wzdłuż przedramienia, a nawet do nadgarstka i palców. W przewlekłych przypadkach dolegliwości mogą występować nawet w stanie spoczynku, szczególnie w nocy lub po długotrwałej pracy dłońmi.
Diagnostyka – jak lekarz rozpoznaje łokieć golfisty?
Badanie fizykalne i testy funkcjonalne
Podstawą diagnostyki jest badanie manualne i przeprowadzenie odpowiednich testów obciążeniowych. Lekarz lub fizjoterapeuta sprawdza, czy ból nasila się podczas wykonywania ruchów typowych dla zginaczy nadgarstka oraz ocenia siłę chwytu. W niektórych przypadkach wykonuje się testy oporu na mięśnie przedramienia, by ocenić stopień uszkodzenia i przyspieszyć trafną diagnozę.
Badania obrazowe – kiedy są konieczne?
W bardziej zaawansowanych przypadkach lub gdy leczenie nie przynosi efektów, konieczne może być wykonanie badań obrazowych, takich jak:
- USG – pozwala ocenić stan ścięgien i wykryć możliwe zmiany zapalne
- RTG – stosowane głównie w celu wykluczenia innych schorzeń stawu łokciowego
- MRI (rezonans magnetyczny) – szczególnie przy podejrzeniu poważnych uszkodzeń tkanki miękkiej
Jak leczyć łokieć golfisty?
Metody zachowawcze – co możesz zrobić samodzielnie?
Odpoczynek i unikanie przeciążenia
Podstawą terapii jest czasowe ograniczenie czynności wywołujących ból. Powinno się unikać intensywnych ruchów dłonią i nadgarstkiem, które obciążają napięte ścięgna.
Kompresy chłodzące i terapia przeciwzapalna
Stosowanie lodu przez 10–15 minut kilka razy dziennie pomaga zmniejszyć stan zapalny i zredukować ból. Można również stosować maści przeciwzapalne i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
Ćwiczenia rozciągające i wzmacniające
Regularne rozciąganie i wzmacnianie mięśni przedramienia przyspiesza regenerację i zmniejsza ryzyko nawrotu dolegliwości. Zaleca się wykonywanie delikatnych ruchów rozciągających i ćwiczeń ekscentrycznych.
Fizjoterapia i rehabilitacja – klucz do regeneracji
Terapia manualna i masaż tkanek głębokich
Pomaga przywrócić prawidłowe napięcie mięśniowe oraz poprawia ukrwienie w rejonie zmian zwyrodnieniowych.
Ultradźwięki i fala uderzeniowa – czy warto?
Metody te mogą pomóc w stymulacji procesów regeneracyjnych oraz łagodzeniu bólu, szczególnie w przypadkach przewlekłych dolegliwości.
Ćwiczenia ekscentryczne na łokieć golfisty
Ćwiczenia tego typu skutecznie wspomagają odbudowę uszkodzonych ścięgien i poprawiają ich elastyczność, zmniejszając ryzyko nawrotów urazu.
Nieco skracając kolejne sekcje, aby zmieścić się w limicie, należy pamiętać, że łokieć golfisty wymaga cierpliwej rehabilitacji oraz stopniowego powrotu do obciążeń. W skrajnych przypadkach niezbędna jest interwencja chirurgiczna, ale większość pacjentów odzyskuje sprawność dzięki odpowiedniemu leczeniu zachowawczemu.